De Enkel
Botten
De enkel is het gewricht tussen het onderbeen en de achtervoet en wordt ook wel bovenste spronggewricht genoemd.
Er zijn drie botstukken betrokken bij het enkelgewricht. Het betreft hier twee botstukken in het onderbeen en één botstuk uit de achtervoet het sprongbeen (talus),. Het onderbeen bestaat uit het scheenbeen (tibia) en het kuitbeen (fibula). Het onderste gedeelte van het scheenbeen en het kuitbeen omvatten als het ware het bovenste gedeelte van het sprongbeen en wordt derhalve de enkelvork genoemd.
De voet wordt onderverdeeld in de achtervoet, middenvoet en voorvoet. De achtervoet bestaat uit het sprongbeen. De middenvoet bestaat uit de overige voetwortelbeenderen. De voorvoet bestaat uit de middenvoetsbeentjes en de teenkootjes. Deze benoeming kan tot enige verwarring leiden omdat de middenvoetsbeentjes niet in de middenvoet maar in de voorvoet liggen.
Kraakbeen
De uiteinden van het scheenbeen, het kuitbeen en de bovenzijde van het sprongbeen zijn bekleed met kraakbeen. Kraakbeen is een goed verend weefsel. Ook de drie gewrichtsvlakken aan de onderzijde van het spronggewricht en de bovenzijde van het hielbeen zijn bedekt met kraakbeen. De enkel (bovenste spronggewricht) en het onderste spronggewricht zijn omgeven door gewrichtskapsels.
Gewrichtssmeer
De bloedvaten in het gewrichtskapsel vormen gewrichtssmeer. Het gewrichtssmeer bekleedt de gewrichtsvlakken met een dunne film. Door zijn stroperige eigenschappen zorgt het gewrichtssmeer ervoor dat de gewrichtsvlakken steeds van elkaar gescheiden blijven, waardoor wrijving tot een minimum wordt beperkt en er geen slijtage van de gewrichtsvlakken optreedt. Men kan gewrichtssmeer vergelijken met vet in een lager waarin de as van het fietswiel draait.
Banden
De gewrichten worden verstevigd met gewrichtsbanden die ligamenten worden genoemd. De banden bestaan uit lagen sterk bindweefsel. Het gewrichtskapsel van het enkel wordt aan de buiten- en binnenzijde versterkt door banden.
Aan de binnenzijde bevindt zich een band dat driehoekig van vorm is (ligamentum deltoideum). Aan de buitenzijde bevindt zich de buitenband die in feite uit drie bandjes bestaat. Het voorste en het achterste bandje loopt van de onderkant van het kuitbeen naar het sprongbeen en het middelste bandje loopt van de onderrand van het kuitbeen naar het hielbeen.
Slijmbeurzen
Een slijmbeurs is een dunwandige holte die gevuld is met dezelfde stroperige vloeistof als het gewrichtsvocht. Slijmbeurzen zitten op plaatsen die aan wrijving onderhevig zijn: tussen bot en huid; tussen pees en de huid en tussen pees en een botstuk. Een pees is een koordvormige of platte bindweefselverbinding tussen spier en bot. De belangrijkste slijmbeurzen rond de enkel zijn die tussen het hielbeen en de achillespees en tussen de achillespees en de huid. Daarnaast zijn er nog slijmbeurzen ter hoogte van de binnenzijde en buitenzijde van de enkel.
Spieren
Er zijn verschillende spieren rondom de enkel aanwezig. Zij brengen de voet in spitstand, heffen de voet of trekken de voetrand naar binnen of buiten. De kuit bestaat uit twee grote spieren: de oppervlakkige tweekoppige Musculus Gastrocnemius en de diepe Musculus Soleus, die spieren komen laag in de kuit samen en hechten via de achillespees aan op het hielbeen van de voet.
Als deze spieren samentrekken wordt er aan de achillespees getrokken en de voet strekt zich. Dit hebben we nodig bij wandelen, hardlopen, springen en sprinten.
Hierbij kunnen de krachten in de achillespees oplopen tot 12 x het lichaamsgewicht. Dit maakt de achillespees gevoelig voor overbelasting zoals de achillespeesontsteking.
Een achillespees “ontsteking” is vaak een langdurige blessure. Ook het herstel, zelfs met een zorgvuldige oefen- en trainingsopbouw, eist veel geduld en doorzettingsvermogen.
Een spier is goed doorbloed en geneest vaak makkelijk. Een pees is van nature veel minder goed doorbloed en geneest moeizamer.
De oorzaak van de problemen is een overbelasting. Meestal is er een vaak uitgevoerde beweging die te zwaar is of op een verkeerde manier wordt uitgevoerd.
Ook heeft een achillespeesontsteking echte te maken met een slechte stand van de voeten zoals platvoeten en doorgezakte voorvoeten. Ook ontstaat deze blessure vaak bij sporters met zogenaamde zwakke enkels. Andere oorzaken kunnen zijn: overbelasting door te veel sporten, een te zware trainingsopbouw, onregelmatig sporten, verkeerde sportschoenen, slechte houding, verkeerde stand van de rug en het bekken, te hoog lichaamsgewicht, geen goede kracht en coördinatie in de kuitspieren en een te harde ondergrond,
De achillespeesontsteking kent 5 stadia. In het begin ontstaan vaak de klachten die bij stadium 1 horen maar soms begint de ontsteking met verschijnselen die in stadium 2 of 3 voorkomen. Als men geen aandacht heeft voor de klachten en geen rust neemt kunnen er na verloop van tijd klachten ontstaan die horen bij stadium 5.
Stadium 1: pijn, stijfheid en vermoeidheid na het sporten die na enkele uren verdwijnen.
Stadium 2: bij het begin van het sporten pijn, die na een poosje verdwijnt en op het einde weer terugkomt. Na afloop is de achillespees pijnlijk en stijf. Dit is ook nog de volgende ochtend merkbaar.
Stadium 3: pijn tijdens en na het sporten, zowel overdag als ’s nachts is er pijn voelbaar. De pijn verdwijnt pas na een lange periode van rust.
Stadium 4: hetzelfde als stadium 3, maar nu wordt het sporten belemmerd door de pijn. Het voluit gaan is niet mogelijk.
Stadium 5: veel pijn, ook als de pees niet wordt belast. Een lange rustperiode heegt geen effect op de klachten.
De pees wordt op de overbelaste plaats dik, soms rood en warm, en vaak heel pijnlijk.
Belangrijk is dat deze blessure zo snel mogelijk wordt onderzocht en behandeld door uw fysiotherapeut om niet in een volgend stadium terecht te komen.
Om te beginnen is het verstandig om voorlopig niet aan sport te doen. De pees krijgt dan de mogelijkheid om te herstellen. Het is van belang om de trainingen van de afgelopen weken eens goed te bekijken of er sprake is van: extra trainen, toename trainingsbelasting, trainen op andere ondergrond, etc. Hieruit kunnen dan eventuele maatregelen worden genomen om de training de volgende keer anders aan te pakken. Is er sprake van afwijkingen aan de voeten dan kan een voetendeskundigen adviezen geven ten aanzien van het merk en type sportschoenen en eventueel zooltjes aanmeten zodat een betere stand van de voeten ontstaat. Spierversterkende oefeningen voor de kuitspieren.Rekken van de kuitspieren. Om die kuitspieren te verlengen.IJs kan gunstig werken als ontstekingsremmer. Gebruik een coldpack of ijsblokjes gedurende 20 min. op de pees, zorg ervoor dat er een doekje tussen coldpack/ ijsblokjes en de huid ligt om bevriezingsverschijnselen tegen te gaan. Dit minimaal 3 keer per dag. Bij de analyse en behandeling adviseren wij u fysiotherapie.